UX – co to jest?

UX, czyli dwie litery, które razem coraz częściej powtarzane są przy rozmowach na temat tworzenia aplikacji i serwisów internetowych.

Tylko dlaczego? Co one oznaczają?

UX, czyli user experience, czyli doświadczenia użytkownika. Tym, którzy nie znają tego pojęcia, proste rozszerzenie skrótu i przetłumaczenie nazwy wcale nie pomoże.

Najczęściej mówiąc user experience mamy na myśli user experience design. Tzn. projektowanie doświadczeń użytkownika. Zwane też czasem projektowaniem skoncentrowanym na użytkowniku. Ok, mówi coś więcej, ale wciąż niewiele.

Czym nie jest UX?

Część osób z branży zaoferowałoby bardzo łatwe wytłumaczenie tego, czym jest UX: otóż przed przystąpieniem do realizacji tworzymy bardzo proste makiety (czy też szkice) całego projektu. Czasem makietom tym nadajemy interaktywną, klikalną formę.

Etap ten pozwala na szybkie i obarczone niskim kosztem przedstawienie, omówienie i modyfikację koncepcji, zanim prace trafią w ręce grafików i programistów. Zaakceptowane makiety stanowią na dalszych etapach ważny element dokumentacji.

Proste? Otóż nie do końca.

Tworzenie makiet na wczesnym etapie prac to tak naprawdę ułamek tego, czym jest projektowanie UX. Szkice, makiety, prototypy to narzędzia tej metody, który nawet nie trzeba użyć, by uzyskać pożądane rezultaty.

Ciekawe jest to, że takie uproszczenie powielają często doświadczeni project managerowie pracujący w dużych agencjach interaktywnych. Nie tak wielu specjalistów zdaje się wiedzieć, co tak naprawdę jest sednem projektowania UX i sprowadza całą dziedzinę do makiet.

User experience w praktyce

Projektowanie UX to zestaw metod stosowanych w toku realizacji projektu informatycznego, które prowadzą do zidentyfikowania wymagań użytkowników oraz najlepsze ich spełnienie.

Projektowanie UX pomaga zatem nie tylko lepiej prowadzić projekt, ale także określić jakie wymagania stawiać będą przed nim odbiorcy. A także precyzuje, jakie cele biznesowe stawiają przed nim osoby zlecające i finansujące prace.

A konkretnie? Oto niektóre z działań, które są podejmowane w ramach projektowania UX:

• przeprowadzenie szczegółowych analiz: ruchu na istniejącej stronie czy rozwiązań stosowanych przez konkurencję,
• warsztaty zbierania wymagań i generowania pomysłów – to zbiór działań warsztatowych, które pozwalają określić wszystkim uczestnikom warsztatów, jakie wymagania stawiamy projektowi oraz jakie rozwiązania pozwolą im sprostać,
• tworzenie profilu użytkownika, map doświadczeń, architektury treści, diagramów przepływu ruchu – wspólne opracowanie tych dokumentów w ramach warsztatu pozwala lepiej zrozumieć projekt wszystkim uczestnikom i wprowadzać w życie bardziej skuteczne rozwiązania,
• przełożenie wniosków na wczesne wersje projektu – przedstawione właśnie w formie makiet lub prototypów,
• jeden z najważniejszych elementów całego podejścia UX – testy. Żeby wiedzieć, czy dane rozwiązanie jest dobre dla użytkownika należy go zwyczajnie spytać. Testowana może być wcześniejsza wersja projektu (np. istniejąca stron www), makiety, prototypy, projekty graficzne, wczesne wersje działającej strony. Im więcej tym lepiej,

Wielką zaletą projektowania UX jest to, że działania można dostosować do budżetu przeznaczonego na projekt. Np. do testów można podejść „partyzancko” – przeprowadzić je w terenie na wąskiej, przekrojowej grupie, można też je wykonać w specjalnie przygotowanych laboratoriach UX na precyzyjnie dobranej grupie.

Przy tym wszystkim, nawet w przypadku niewielkich budżetów, niezbyt duża skala działań UX przyniesie wymierne efekty.

Po co to wszystko?

Zacznijmy od tego, że w toku realizacji projektu zgodnie z założeniami projektowania UX zlecający ma szansę dotrzeć swojego klienta, poznać jego wymagania i skonfrontować je z własnymi celami i wdrażanymi strategiami. Taka wiedza jest nieoceniona, a tymczasem spotykamy się z zaskakującymi lukami na tym polu. UX pozwala dowiedzieć się więcej.

Ponadto już w początkowych etapach realizacji produkt poprzedzony będzie kilkoma fazami testów. Już na etapie tworzenia dokumentacji i makiet wykryte i wyeliminowane zostaną problemy, których w innych przypadku wykrycie trwałoby długie miesiące, a wyeliminowanie kosztowałoby o wiele więcej. W tym sensie UX pozwala zaoszczędzić pieniądze i zmniejszyć ryzyko.

Przede wszystkim jednak powstanie lepszy produkt końcowy. Będzie efektem głębszego zrozumienia tego, jaki ma cel, jak powinien go wykonać. Np. jeśli celem sklepu internetowego jest sprzedaż – sprzedaż będzie wyższa. Proste, UX pozwala więcej zarobić.